Duurzame artikelen lezen

Wat is waterstofgas?

Waterstof, H2 of hydrogenium. Je hebt vast wel eens één van deze termen voorbij horen komen. Ze klinken misschien wat verwarrend en ingewikkeld, maar met al deze termen wordt in de meeste gevallen gewoon waterstofgas bedoeld. Alleen wat is waterstofgas nou eigenlijk? En wat kunnen we er mee? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vragen.

Wat is waterstofgas?

Om te begrijpen wat waterstofgas is, is het belangrijk eerst te weten wat waterstof (h2) is. Waterstof is het meest voorkomende element op onze planeet. Onder ‘normale’ omstandigheden is waterstof altijd gasvormig. Daarom spreken we vaak van waterstof wanneer we het eigenlijk over waterstofgas hebben, en andersom. Waterstof (h2) is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de zon en wind, geen energieopwekker. Waterstof is een energiedrager. En die energie komt vrij bij verbranding. Het grote voordeel van waterstofgas is dat er geen CO2 vrij komt bij verbranding en het daarom, mits duurzaam geproduceerd, helemaal groen is.

Wat zijn de toepassingen van waterstofgas?

Veel mensen kennen waterstofgas vooral als oplossing voor het verduurzamen van vervoer. Je hoort bijvoorbeeld steeds vaker verhalen over bussen en auto’s die rijden op waterstof. Waterstof kan echter voor veel meer dingen gebruikt worden dan alleen voor vervoer. Bijvoorbeeld in de industrie. Wist je bijvoorbeeld dat waterstof nu al wordt gebruikt bij het produceren van kunstmest?

Waterstofgas: waar wordt het al voor gebruikt?

Zoals je in de vorige alinea hebt kunnen lezen, en zoals je misschien al wel wist, wordt waterstof steeds meer gebruikt als brandstof voor vervoersmiddelen. Zo zie je steeds meer bussen, auto’s en zelfs vrachtauto’s die al rijden op waterstofgas. Daarnaast wordt waterstof dus ook steeds meer gebruikt in de industrie en is het nu al zeer belangrijk in de productie van kunstmest. Best handig dus, dat waterstof. Er wordt zelfs verwacht dat het in de toekomst nog voor veel meer dingen gebruikt gaat worden.

Waterstofgas: Wat gaat er nog komen?

Waterstof is als energiedrager vooral handig als brandstof wanneer elektriciteit, en dus batterijen, niet meer toereikend zijn. Je kan dan bijvoorbeeld denken aan de luchtvaart of scheepvaart. Dit gebeurt echter nog niet, maar er wordt volop onderzoek naar gedaan. Op dit moment wordt er bijvoorbeeld op de TU in Delft onderzoek gedaan naar het maken van een motor op waterstof voor vliegtuigen.

Ook in de industrie wordt verwacht dat waterstofgas op steeds meer manieren toegepast kan worden. Het is voor bepaalde processen waarbij een hoge verbrandingstemperatuur nodig is namelijk op dit moment nog niet mogelijk. Een voorbeeld hiervan is de productie van staal. Er wordt verwacht dat dit in de toekomst wel mogelijk gaat zijn.

Opslag van waterstofgas

Het voordeel van waterstofgas is dat het energie in grote hoeveelheden kan opslaan. Hierdoor is het mogelijk om energie te bewaren en te transporteren op manieren die met zon- en windenergie niet mogelijk zijn. Het is echter wel een ingewikkeld proces om waterstof op te slaan. We kunnen waterstof op verschillende manieren opslaan. Bijvoorbeeld als gecomprimeerd gas en als vloeistof. Waterstof wordt als gas opgeslagen in hoge drukvaten. Voor het opslaan van vloeibaar waterstof is een cryogeen gekoelde tank nodig. De temperatuur moet namelijk onder de 252,8 graden Celsius liggen om waterstof vloeibaar te houden. Een nadeel hiervan is dat waterstof tijdens dit proces ongeveer 10% van de energie die het bij zich draagt verliest. 

Waterstof

Wat zijn de risico's van waterstofgas?

Zoals je nu waarschijnlijk gelezen hebt, is waterstofgas op veel gebieden écht een uitkomst. Het vervelende is alleen dat het nog niet altijd gebruikt kan worden. Dit komt doordat er ook een aantal risico’s aan het gebruik van waterstofgas hangen en de toepassing hiervan veel onderzoek vereist. Een groot risico is dat waterstof erg licht ontvlambaar is en dat er dus altijd gewaakt moet worden voor explosiegevaar. Daarnaast is waterstofgas het lichtste gas dat er is, dus ook lichter dan bijvoorbeeld aardgas dat nu door de meeste leidingen loopt. Doordat waterstof gas zo licht is, is de kans groter dat het uit de leidingen ontsnapt. Omdat er aan het gebruik van waterstof gas dus de nodige risico’s hangen is het van cruciaal belang dat productie, transport en opslag altijd overgelaten wordt aan bedrijven die hierin gespecialiseerd zijn.

Wie gebruikt er al waterstofgas?

Ondanks dat je er steeds meer over hoort, wordt waterstof nog relatief weinig gebruikt. Wel is er een aantal landen die hierin voor lopen op de rest. Landen zoals Australië, Marokko en Chili zijn voorbeelden van landen die veel met deze ontwikkeling bezig zijn. Maar ook binnen de Europese grenzen wordt er steeds serieuzer naar waterstof als alternatieve brandstof gekeken. Om aan het klimaatakkoord van Parijs te kunnen voldoen zijn er namelijk landen die de potentie van waterstofgas zijn gaan onderzoeken. De potentie om op grote schaal het meeste groene waterstofgas te produceren ligt overduidelijk in Zuid Europa. Daarom heeft bijvoorbeeld Spanje al meerdere miljarden euro’s vrij gemaakt voor de productie en ontwikkeling hiervan. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat er in het noorden van Europa niet naar wordt gekeken. Ook hier is het gebruik van waterstofgas enorm in ontwikkeling. Landen die hierin voorop lopen zijn Duitsland, Frankrijk en natuurlijk Nederland.

Waar staat Nederland qua waterstofgas?

Nederland is ook hard bezig met de ontwikkeling en toepassing van waterstofgas. Klinkt leuk natuurlijk, maar wat doen we eigenlijk? Zoals eerder al even genoemd zijn er steeds meer auto’s en bussen die op waterstof rijden. Er zijn momenteel in Nederland ongeveer 50 bussen die waterstof gas als brandstof gebruiken. Ook die auto’s en bussen moeten natuurlijk tanken. En dat is nou juist momenteel nog het probleem. In Nederland is dit op moment van schrijven namelijk nog maar bij 10 tankstations mogelijk.

Naast deze vervoersmiddelen wordt waterstof in Nederland vooral gebruikt in de industrie bij het maken van chemische producten zoals ammoniak of Methanol. En als laatste wordt waterstofgas ook veel toegepast om energie in op te slaan en te vervoeren.

 

Waterstof tankstation

Waterstof projecten van ENGIE

Bij ENGIE blijven we natuurlijk niet achter bij deze groene ontwikkelingen. Ook wij dragen graag ons steentje hieraan bij. Daarom investeren we in verschillende waterstof projecten. Zo helpen we bijvoorbeeld bij de groene waterstof productie van Neste en hebben we meegewerkt aan het waterstof tankstation in Nijmegen en de allereerste waterstof trein van Nederland.

Waterstof trein