Het g(l)as halfvol of halfleeg? De fragiele balans op de Europese gasmarkt 

Leestijd: 3 minuten

Begin dit jaar overheerste vooral nervositeit op de gasmarkt. De resterende Russische gasexporten naar West-Europa vielen volledig weg en Europese gasbergingen waren flink leeggetrokken. Meer verwachte gasvraag en minder aanbod, het ideale recept voor hogere marktprijzen. De gasprijzen bereikten in februari dan ook het hoogste niveau in ruim twee jaar tijd. De tijd vliegt, de hoogste tijd om de figuurlijke peilstok in de gasmarkt te steken voor een check of het g(l)as momenteel halfvol of -leeg is.

Gasbergingen

De Europese gasbergingen zijn momenteel voor 50% gevuld. Vorig jaar lag de vullingsgraad begin juni al boven de 70%. We lopen dus achter met het aanvullen van de ‘gasspaarpot’ en ze weer vol krijgen wordt nog een flinke uitdaging. Toch is de vrees over de vullingsgraad iets afgenomen ten opzichte van enkele maanden geleden vanwege een tweetal positieve ontwikkelingen.

Beleidsmakers hebben zich de laatste tijd ingezet om de eerdere crisismaatregel van een rigide vultarget te flexibiliseren vanwege negatieve bijwerkingen. De verplichte vullingstargets verstoorden namelijk de gebruikelijke prijscurve door gegarandeerde gasvraag te creëren tegen welke prijs dan ook. Hierdoor werd zomergas duurder dan wintergas. Terwijl juist goedkoper zomergas een essentieel mechanisme is om ervoor te zorgen dat de markt inzet op het vullen van gasbergingen. Door het afzwakken van deze vullingstargets wordt het gebruikelijke prijssignaal weer hersteld. En dat normaliseert de marktwerking weer.

Het artikel gaat verder onder de afbeelding.

 

Mondiale LNG-balans

Bovengenoemde is niet de enige essentiële factor om over voldoende aanbod te kunnen beschikken. Praktisch de enige optie voor Europa om extra kuubs aardgas aan te trekken is via de LNG-markt. Daarvoor moet de Europese marktprijs wel permanent ‘aantrekkelijker’ zijn dan onze ‘concurrenten’ om voldoende leveringen te blijven aantrekken.

De vraag- en aanbod dynamiek bij andere LNG-importeurs in de wereld heeft steeds meer invloed op ons continent. Azië is Europa’s voornaamste concurrent op gebied van LNG. Daar zijn China en Japan de grootste LNG-importeurs. In de eerste vijf maanden van 2025 lagen de Chinese LNG-importen maar liefst 23% lager jaar op jaar – een vraagafname van zo’n 10 miljard m³. Deze vraagafname drukt de lokale marktprijzen in China, waardoor Europa iets minder diep in de buidel hoeft te tasten om LNG-leveringen aan te trekken.

Vooruitblik

Ondanks dat de marktsituatie dus gunstiger lijkt dan begin dit jaar, zal het verder vullen van de gasbergingen een uitdaging blijven. We verwachten begin november dit jaar een vullingsgraad van tussen de 80-85%. Beter dan aanvankelijk gedacht, maar toch aanzienlijk lager dan in november 2023 en 2024, toen de buffers voor respectievelijk 97% en 93% gevuld waren.

Zoals het er nu uitziet, gaan we de komende winter dus in met minder goed gevulde gasbuffers. Hierdoor wordt de gasmarkt gevoeliger voor vraag- en aanbodschokken. Denk aan winters weer, of storingen aan LNG-exportfaciliteiten vanwege technische issues of orkanen. Gezien de relatief krappe vraag/aanbodbalans zien we de komende maanden relatief weinig dalingspotentieel voor gasprijzen. De gasvraag om de bergingen te vullen zal robuust blijven en de gasprijzen op ons continent moeten een signaal blijven afgeven om voldoende LNG te kunnen blijven aantrekken. Daarnaast kunnen mogelijk aanvullende sancties vanuit de VS of Europa tegen Russische aardgas- en LNG-leveringen, alsmede het effect van een escalerende handelsconflict, voor flinke prijsvolatiliteit zorgen.

Chris Guth is marktanalist bij de Market Desk van ENGIE. Maandelijks schrijft hij in zijn blog over trends en ontwikkelingen in de energiemarkt.