De impact van de bijmengverplichting groen gas op bedrijven
Ramon Knarren - Groen Gas - dinsdag 8 oktober 2024
De Nederlandse overheid heeft de ambitie dat er in 2030 zo’n 2 miljard m3 groen gas geproduceerd wordt in Nederland om het energiesysteem te helpen verduurzamen. Om deze productie te stimuleren en aan Europese doelstellingen te voldoen, wordt onder meer een bijmengverplichting in het leven geroepen. Vanaf 2026 moeten energieleveranciers die leveren aan eindgebruikers die onder het nieuwe Europese emissiehandelssysteem (ETS2) vallen, een bepaald percentage groen gas toevoegen aan het nationale gasnet. Dit loopt gezamenlijk op tot 1,1 miljard m³ groen gas in 2030. Dat heeft natuurlijk effect op de energiemarkt – en op zakelijke afnemers.
Groen gas en de bijmengverplichting
Groen gas is een duurzame invulling voor warmtevoorziening (bijvoorbeeld voor huishoudens), als duurzame brandstof voor de transportsector en als grondstof (vervanger van aardgas) voor de industrie. De overheid wil de productie van groen gas daarom stimuleren, omdat het een enorm potentieel heeft voor emissiereductie. Het vermindert de CO2-uitstoot en methaanemissies uit mest en traditionele afvalverwerking. En de CO2 die vrijkomt bij de productie van groen gas kan bovendien worden afgevangen voor gebruik in andere industrieën.
De bijmengverplichting is door het vorige kabinet aangekondigd in hun Regeerakkoord. En zo het ernaar uitziet, wordt de bijmengverplichting ook daadwerkelijk ingevoerd. In het Regeerakkoord van het huidige kabinet staat namelijk dat het wetsvoorstel voor de bijmengverplichting zo snel mogelijk naar het parlement gestuurd moet worden om aangenomen te worden. Wel is het de vraag of de bijmengverplichting in zijn huidige vorm (zoals eerder in een wetsvoorstel opgeschreven) wordt geïntroduceerd.
De meest recente stand van zaken (30 juni 2025)
Eind april heeft het – inmiddels demissionaire – kabinet besloten dat de bijmengverplichting voor groen gas op 1 januari 2027 ingaat. Deze verplichting geldt voor energieleveranciers die leveren aan eindgebruikers binnen het nieuwe Europese emissiehandelssysteem (ETS2). Naast de gebouwde omgeving vallen hier ook sectoren als de glastuinbouw en de kleine industrie onder. Om de verwachte kostenstijging voor bedrijven te beperken, wordt het jaarlijks te behalen CO2-reductiedoel voor de jaren 2027 tot en met 2030 met 25% verlaagd ten opzichte van de oorspronkelijke plannen. De bij te mengen hoeveelheid groen gas in 2030 komt daarmee uit op ongeveer 825 miljoen m3.
Voor de glastuinbouw is een aanvullend ondersteuningspakket aangekondigd. Dit bestaat onder andere uit financiële compensatie voor de extra lasten en een investering van € 200 miljoen uit het Klimaatfonds voor verduurzamingsmaatregelen zoals warmteoplossingen en betaalbare elektriciteit. Dit randvoorwaardenpakket wordt verder uitgewerkt met de sector en met Prinsjesdag 2025 gepresenteerd.
Daarnaast wordt het huidige CO₂-heffingssysteem in deze sector per 2027 vervangen door een ETS2 opt-in, met compensatie voor de sector tot de hoogte van het nieuwe tarief voor de CO2-heffing dat nodig is om het restemissiedoel voor 2030 te behalen. Voor de periode na 2030 worden in overleg met de sector nieuwe afspraken voorbereid.
Let op: of de voorgenomen plannen rondom de bijmengverplichting en ETS2 daadwerkelijk doorgang vinden, is afhankelijk van verdere politieke besluitvorming.
Het artikel gaat verder onder de afbeelding.
De gevolgen voor zakelijke afnemers
Bedrijven krijgen ook te maken met de gevolgen van de bijmengverplichting. Deze veranderingen draaien vooral om de prijsvorming van groen gas, zowel door marktwerking als de buy-outvergoeding.
Marktwerking
Ten eerste beschikken naar verwachting niet alle energieleveranciers over genoeg groen gas dat aan de vereisten van de bijmengverplichting voldoet. Zij moeten dus investeren in nieuwe installaties, bestaande productie-installaties overnemen of hun groen gas bij derden inkopen om aan de bijmengverplichting te kunnen voldoen. Marktwerking is daarbij bepalend voor de prijsvorming.
Buy-out vergoeding
Wanneer leveranciers niet aan de bijmengverplichting voldoen, kunnen zij ervoor kiezen om een zogenaamde ‘buy-out’ te doen. Dit is een vergoeding die wordt betaald voor het gedeelte van de bijmengverplichting waaraan een leverancier niet kan voldoen. In ruil voor deze betaling ontvangt een energieleverancier een (gedeeltelijke) vrijstelling van de verplichting. Deze transactie vertegenwoordigt volgens het wetsvoorstel geen hoeveelheid groen gas die voor andere doeleinden gebruikt kan worden. Een leverancier die gebruik maakt van de buy-out heeft ook meer kosten onder de bijmengverplichting.
Als we uitgaan van het wetsvoorstel in de huidige vorm, is het de verwachting van de Nederlandse overheid dat de maximale meerkosten van de bijmengverplichting in 2030 12 tot 17 eurocent per m3 gas bedragen (exclusief btw). In die inschatting is gerekend met de hoogte van de buy-out.
Tot zover de gevolgen van de bijmengverplichting vanuit de vraagkant. Ook vanuit andere hoeken krijgen bedrijven te maken met extra verplichtingen. Bijvoorbeeld wanneer zij zich hebben gecommitteerd aan normeringen en standaarden. Dit doet de vraag naar groen gas verder stijgen, en kan daarnaast leiden tot herziening van bedrijfsprocessen en aanvullende investeringen in duurzaamheidcertificeringen en -normeringen.
Het artikel gaat verder onder de afbeelding.
Productie-installatie van ENGIE voor groen gas in Hardenberg
Bereid je voor op de bijmengverplichting
Bedrijven moeten anticiperen op verschillende toekomstscenario's en de bijbehorende kostenberekeningen maken. Onderzoek dus deze verplichtingen vanuit bepaalde normeringen en certificeringen waaraan je in de toekomst toe moet voldoen.
De bijmengverplichting heeft ook impact op je energiecontract. Bekijk of de energieleverancier in kwestie kan voldoen aan de bijmengverplichting. Dat kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door hierover in gesprek te gaan met je accountmanager.
Bij ENGIE bereiden we ons nu al voor op de bijmengverplichting. Zo hebben we recentelijk twee groen gasinstallaties overgenomen in Nederland. Daarnaast zijn we volop bezig met de ontwikkeling van nieuwe installaties en de inkoop van groen gas van derden. Ook de komende jaren blijven we investeren om groen gas tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden te kunnen blijven leveren aan onze klanten in Nederland.
